MỘT SỐ CÔNG NGHỆ VÀ GIẢI PHÁP THAY THẾ KHÁNG SINH TRONG CHĂN NUÔI

I. Sử dụng các acid hữu cơAcid hữu cơ thường dùng là acid lactic, formic, fumaric, butyric...; các acid hữu cơ này bổ sung vào thức ăn hạ thấp được pH của dịch dạ dày và dịch ruột, nhưng không ăn mòn niêm mạc ống tiêu hóa (có loại acid hữu cơ còn bảo vệ và kích thích sự phát triển của niêm mạc ruột, đó là acid butyric).Fulvic axit chất sinh học mới giúp hỗ trợ sức khỏe gia cầmFulvic axit là một chất hòa tan trong nước, nó hình thành trong quá trình phân hủy sinh học của thực vật. Đó là lý do tại sao axit này có mặt trong hầu hết các loại đất. Chúng có chức năng như tăng cường khoáng chất và ức chế sự phát triển của mầm bệnh có hại. Đất than bùn đặc biệt giàu axit fulvic và do đó được sử dụng như một phụ gia thức ăn gia súc. Công ty Humintech GmbH đã biến các axit fulvic này thành sản phẩm chất lượng cao cho chăn nuôi, nông nghiệp và làm vườn.Axit Fulvic trong động vật dinh dưỡngAxit Fulvic thực hiện chức năng cải thiện chuyển đổi thức ăn và giúp giảm bệnh về đường tiêu hóa bằng cách ức chế vi khuẩn, vi rút và mầm bệnh khác và ngăn chặn chúng xâm nhập vào hệ thống tiêu hóa của vật nuôi. Các vi trùng liên kết với các axit fulvic và được bài tiết ra ngoài cùng với chúng. Trước đây việc sản xuất axit fulvic tinh khiết thường rất khó khăn và tốn kém. Điều đó giờ đã thay đổi Vitens NV và công ty sinh học Đức đã thành công trong việc giải nén axit Fulvure siêu tinh khiết ra khỏi Frisian than bùn nước ngầm. Việc chiết xuất các axit fulvic thực hiện trong môi trường sinh thái, không sử dụng hóa chất, phụ gia để đảm bảo cấp thực phẩm hàng hóa. Việc tạo ra Fulvic axit đã được cấp bằng sáng chế.Chúng ta có thể mong đợi điều gì thực tế ?Chăn nuôi công nghiệp đang phát triển mạnh. Nông dân phải tập trung vào phòng ngừa các tình huống căng thẳng bao gồm các bệnh và cần phải tối ưu hóa việc sử dụng thức ăn. Bất kỳ thay đổi trong điều kiện sống có thể gây giảm năng suất, sự thiếu hụt dinh dưỡng có thể dẫn đến các triệu chứng thiếu hụt như mổ lông và ăn thịt đồng loại… Thực tế và khoa học và kinh nghiệm của chúng tôi cho thấy rằng kết hợp nước nguồn gốc tự nhiên có axit fulvic cho vào chế độ ăn hoặc nước uống của động vật giúp ngăn ngừa việc ăn thịt đồng loại cũng như bất thường đường ruột và đóng góp cho phúc lợi chung động vật. Tình trạng sức khỏe vật nuôi được cải thiện này có thể dẫn đến tăng năng suất lên đến 5%.II. Bổ sung các enzymeBổ sung các enzyme tạo ra bằng con đường công nghệ vi sinh (celllulase, beta-glucanase, xylanase, mannanase…) nhằm phân giải các polysacc-harid cấu tạo vách tế bào thực vật, tạo điều kiện cho các enzyme nội sinh (protease, amylase, lipase tiết ra từ ống tiêu hóa) tiếp cận với các chất hữu cơ bên trong tế bào chất đã làm tăng được tỷ lệ tiêu hóa hấp thu thức ăn, từ đó giúp cơ thể con vật có thêm chất dinh dưỡng để tăng năng suất sản phẩm cũng như tăng cường sức khỏe để chống bệnh.III. Các chế phẩm probioticCác chế phẩm probiotic là các vi khuẩn có lợi còn sống, các chế phẩm prebiotic là các chất dinh dưỡng (chủ yếu là các oligosacc-haride như manan-oligosacc-haride, fructo- oligosacc-haride…) cung cấp năng lượng cho vi khuẩn probiotic. Các chế phẩm probiotic và prebiotic vừa có tác dụng ức chế sự phát triển của vi khuẩn bệnh trong ống tiêu hóa vừa tăng cường hệ thống miễn dịch của ruột cũng đang được dùng bổ sung vào thức ăn chăn nuôi, đặc biệt là thức ăn thủy sản để thay thế kháng sinh.IV. Các chế phẩm cung cấp kháng thểCác chế phẩm cung cấp kháng thể như bột huyết tương, bột trứng gà… chứa các kháng thể có thể loại bỏ các vi khuẩn bệnh ở đường ruột, ngăn ngừa được rối loạn tiêu hóa. Lợn con mới đẻ cho đến 4 tuần tuổi không thể tự sản sinh kháng thể để chống bệnh, chúng phải trông cậy vào nguồn kháng thể của sữa mẹ. Tuy nhiên nguồn kháng thể này thường không đáp ứng đủ nhu cầu và như vậy việc bổ sung các chế phẩm giầu kháng thể là cần thiết, nhất là khi kháng sinh không được đưa vào thức ăn.V. Kháng sinh thảo dược. Một biện pháp thay thế kháng sinh hiệu quả và không tốn kém là sử dụng kháng sinh thảo dược. Chế phẩm kháng sinh thảo dược thường gồm hỗn hợp các chất được chiết rút từ nhiều loại thảo dược.Chế phẩm diterpen lacton (Viện chăn nuôi)Sản phẩm thảo dược này là kết quả của dự án “Ứng dụng quy trình công nghệ sản xuất chế phẩm diterpen lacton chiết xuất từ cây Xuyên Tâm Liên (Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees) trên quy mô sản xuất công nghiệp và sử dụng chế phẩm diterpen lacton thay thế kháng sinh trong khẩu phần heo, gà nuôi thịt”. Đã sản xuất được 1000kg bột thành phẩm diterpen lacton sử dụng trong mô hình chăn nuôi heo (02 mô hình, mỗi mô hình 500 heo), gà công nghiệp (01 mô hình, với 3200 gà lương phượng) nhằm thay thế kháng sinh. Toàn bộ heo và gà sau khi sử dụng chế phẩm trên đều đạt chất lượng thịt an toàn và bán cho công ty VISSAN và công ty tư nhân sau khi kết thúc thử nghiệm. Chuyển giao được 2500 kg bột thành phẩm diterpen lacton cho các công ty sản xuất thức ăn gia súc và các trại chăn nuôi heo công nghiệp lớn trên địa bàn các tỉnh Đông Nam Bộ. Đề tài Nghiên cứu sản xuất một số chế phẩm có nguồn gốc thảo dược dùng để phòng và trị hội chứng hô hấp trên lợn và gà đã bào chế thành công 3 chế phẩm chiết xuất từ 4 loại cao là cao Xạ can, cao Dâu tằm, cao Viễn chí và cao Quế. Khi thay thế kháng sinh trong thức ăn cho lợn thịt bằng từng loại riêng lẻ các chế phẩm thảo dược trong thức ăn cho lợn thịt đã có tác dụng cải thiện 3% tăng trọng, hệ số chuyển hóa thức ăn giảm từ 4%. Thay thế kháng sinh trong thức ăn cho lợn thịt bằng cách bổ sung đồng thời 2 loại thảo dược vừa phòng bệnh hô hấp vừa phòng bệnh tiêu chảy trong thức ăn cho lợn thịt đã có tác dụng cải thiện 4 - 5% tăng trọng, hệ số chuyển hóa thức ăn giảm 5 - 7% so với không sử dụng và cao hơn so với sử dụng kháng sinh ở giai đoạn sinh trưởng từ 2 – 3%. Ngoài các Phân Viện cũng đã và đang phát triển thêm chế phẩm thảo dược từ cây Chùm ngây. Kết quả cho thấy khi sử dụng 10- 15 % bột thô Chùm ngây bổ sung vào khẩu phần ăn cho heo thịt có tác dụng cải thiện tăng khối lượng từ 5,2-9,7% và giảm hệ số chuyển hóa thức ăn ở heo thịt từ 3,9 -9,42%.Chế phẩm tỏi, nghệ, gừng và quế ( Trường ĐHNL Thủ Đức)Bổ sung chế phẩm thảo dược tự nhiên tỏi nghệ gừng quế trong thức ăn thay thế kháng sinh trong chăn nuôi đã cải thiện năng suất thịt, trứng, nâng cao sức đề kháng, tăng sức sống và khả năng chuyển hóa thức ăn của gà thịt và gà đẻ. Sử dụng chế phẩm thảo dược không những tạo ra thịt sạch, thơm ngon, an toàn cho người sử dụng, đem lại hiệu quả kinh tế cao trong chăn nuôi gia cầm mà còn bảo vệ môi trường sống.Thí nghiệm sử dụng chế phẩm thảo dược tỏi nghệ gừng quế trên gà thả vườn lúc 5 tuần tuổi với kết quả sau:- Hệ số chuyển biến thức ăn lô có sử dụng chế phẩm thảo dược thấp nhất so với lô sử dụng chế phẩm probiotic. Hệ số biến chuyển thức ăn ở lô đối chứng là cao nhất.- Tăng trọng tuyệt đối thì lô có bổ sung probiotic + chế phẩm thảo dược tự nhiên cao hơn đối chứng.- Cường độ nhiễm cầu trùng ở lô đối chứng cao hơn probiotic và lô bổ sung probiotic cao hơn so với lô dùng chế phẩm thảo dược tự nhiên.Sử dụng chế phẩm thảo dược tự nhiên thay thế kháng sinh trong chăn nuôi gà ác cho kết quả:- Trọng lượng bình quân của lô gà ác dùng chế phẩm thảo dược tự nhiên nặng hơn 21,8- 27,9% so với gà không dùng chế phẩm (lúc 5 tuần tuổi).- Tăng trọng tuyệt đối từ 0 - 5 tuần tuổi của gà dùng chế phẩm thảo dược tự nhiên cao hơn 24,82 - 31,47% so với gà không dùng chế phẩm.-Tiêu tốn thức ăn: việc bổ sung chế phẩm thảo dược giúp gà chuyển hóa thức ăn tốt, hệ số chuyển biến thức ăn thấp hơn 32 - 36% so với gà không dùng chế phẩm.- Kết quả trọng lượng bình quân và hệ số chuyển biến thức ăn trên gà có sử dụng chế phẩm là 1639,8 g/con và 2,9 kg thức ăn/kg tăng trọng so với 1598,6 g/con và 2,95 kg thức ăn/kg tăng trọng ở gà không sử dụng chế phẩm.- Chế phẩm thảo dược trong thức ăn cải thiện tốt năng suất trứng và các chỉ tiêu ấp nở của gà đẻ trứng giống. Tỷ lệ đẻ tăng từ 8 - 17% so với lô đối chứng không sử dụng chế phẩm.Sử dụng chế phẩm thảo dược tự nhiên thay thế kháng sinh trong chăn nuôi gà Lương Phượng. Kết quả thí nghiệm cho thấy trọng lượng bình quân của gà ở 10 tuần tuổi ở các lô có sử dụng chế phẩm cao hơn 4,6 - 5% so với những gà không sử dụng chế phẩm và giúp gà tiêu hoá tốt hơn, hệ số chuyển biến thức ăn thấp hơn 0,3 - 12,1% so với những gà không sử dụng chế phẩm.Chất thay thế kháng sinh trong chăn nuôi mang tên PhytogenicsPhụ gia thức ăn phytogen đã được áp dụng thành công trong chăn nuôi ở Hoa Kỳ trong hơn 15 năm qua. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, các nhà sản xuất tìm kiếm các phương pháp mới để hỗ trợ hiệu quả cho hoạt động của động vật mà không sử dụng chất kích thích tăng trưởng kháng sinh (AGPs) đã thúc đẩy sự quan tâm ngày càng tăng trong việc sử dụng phytogenics.Phụ gia thức ăn phytogen, thường được định nghĩa là phụ gia thức ăn có nguồn gốc thực vật, đại diện cho một nhóm các chất tự nhiên được sử dụng trong dinh dưỡng động vật. Những chất này có nguồn gốc từ các loại thảo mộc, gia vị, thực vật khác và chiết xuất của chúng, như tinh dầu. Chúng bao gồm nhiều nhóm hoạt chất khác nhau, chẳng hạn như các chất cay, chất đắng, tinh dầu, saponin, flavonoid, chất nhầy và tannin. Một loạt các hoạt chất tạo ra nhiều hiệu ứng, bao gồm tăng cường hương vị để giúp tăng lượng thức ăn, cuối cùng giúp cải thiện hiệu suất chăn nuôi.Tại sao phytogenics có một lợi thế so với các lựa chọn thay thế kháng sinh khác, đó là chúng hoạt động theo nhiều cách, thay vì chỉ có một cách tiếp cận duy nhất để cải thiện hiệu suất của động vật. Sản phẩm này có các đặc tính chống vi khuẩn và kháng khuẩn là chìa khóa. Chúng làm cho quần thể vi khuẩn đường ruột trở nên tích cực và làm giảm sự phát triển của clostridium, từ đó vật nuôi sẽ có sức khỏe đường ruột tốt hơn.