Kỹ thuật trồng rừng thâm canh gỗ lớn đối với loài keo lai

1. Điều kiện khí hậu, đất đai - Nhiệt độ bình quân hàng năm từ 19 đến dưới 300C. - Lượng mưa bình quân từ 1.400 đến dưới 2.900 mm/năm. - Số tháng có lượng mưa trên 100 mm từ 4- 7 tháng. - Độ cao tuyệt đối: miền Bắc dưới 350 m; miền Trung và miền Nam dưới 500 m. - Độ dốc dưới 200. - Đất đỏ nâu trên đá mắc-ma bazơ và trung tính; đất đỏ vàng trên đá khác; đất phù sa; đất xám; tầng đất dày từ 50 cm trở lên, thành phần cơ giới từ thịt nhẹ đến thịt nặng hoặc từ sét nhẹ đến sét trung bình. Độ pHkcl thích hợp tư 4,5 - 6,5. - Thực bì: đất trống; đất có thực bì là cỏ thưa, cỏ tranh, lau lách; đất có cây bụi, cây gỗ rải rác, cây tái sinh mục đích có chiều cao trên 1,0 m với số lượng dưới 500 cây/ha hoặc đất rừng trồng sau khai thác. - Trồng ở nơi không có hoặc có xảy ra gió bão, lốc xoáy dưới cấp 6. 2. Cây giống a) Nguồn gốc giống Nguồn gốc giống là các giống đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận; có hồ sơ chứng minh nguồn gốc, vật liệu giống hợp pháp theo quy định. Cây giống được nhân bằng phương pháp nhân giống vô tính (mô, hom). b) Tiêu chuẩn cây giống - Cây có bầu, kích thước bầu tối thiểu là 6 x10 cm (chu vi 12 cm, cao 10 cm); tuổi cây từ 02 đến 05 tháng kể từ khi cây được cấy vào bầu, đối với cây mô hoặc từ 02 đến 04 tháng kể từ khi hom được cấy vào bầu, đối với cây giâm hom; đường kính cổ rễ từ 0,3 - 0,4 cm; chiều cao vút ngọn từ 25 - 35 cm. - Cây một thân, phát triển tốt, thân thẳng đã hoá gỗ, cứng cây, không sâu bệnh, không cụt ngọn, bộ rễ phát triển tốt, nhiều rễ phụ, có từ 10 - 15 lá. Rễ cây không đâm sâu xuống đất. - Cây giống phải được quản lý theo quy định, có bảng kê vật liệu giống và hồ sơ nguồn gốc gống theo đúng quy định hiện hành. 3. Trồng rừng a) Phương thức, mật độ và thời vụ trồng - Phương thức trồng: Trồng hỗn giao giữa các dòng để giảm thiểu phát sinh sâu, bệnh hại (trồng theo băng, đám hoặc theo hàng). Trồng tập trung trên 05 ha phải sử dụng ít nhất 03 dòng vô tính; trồng dưới 05 ha và trồng phân tán có thể dùng 01 hoặc 02 dòng vô tính. - Mật độ trồng: 1.333 cây/ha (cự ly 3 x 2,5 m), hoặc mật độ 1.600 cây /ha (cự ly 2,5 x 2,5 m), tùy theo điều kiện lập địa và điều kiện thâm canh rừng. - Thời vụ trồng: miền Bắc trồng vào vụ Xuân hè hoặc Hè thu; miền Nam và miền Trung trồng vào đầu mùa mưa. b) Xử lý thực bì - Phát dọn thực bì toàn diện trước khi trồng rừng ít nhất 01 tháng; không cần xử lý thực bì đối với nơi có chiều cao dưới 0,5 m. - Thực bì được phát sát gốc, không cao quá 10 cm, để lại cây gỗ tái sinh mục đích; thu gom thực bì thành băng để mục tự nhiên hoặc đốt có kiểm soát. - Đối với đất rừng sau khai thác, cần xử lý không để gốc cây mọc chồi. c) Làm đất, đào hố, bón phân - Làm đất bằng thủ công hoặc cơ giới: Cuốc hố hoặc cày trước khi trồng từ 15 ngày đến 01 tháng; cày toàn diện hoặc theo băng ở những nơi có điều kiện thuận lợi, độ dốc dưới 150. - Ở các tỉnh miền Tây Nam Bộ, nơi đất trũng cần lên liếp cao hơn mặt nước lúc lên cao nhất khoảng 0,5 m. - Hố trồng bố trí so le theo hình nanh sấu, kích thước hố 30 x 30 x 30 cm trở lên; khi cuốc hố, để phần đất mặt tơi xốp một bên và phần đất phía dưới hố một bên. - Lấp hố: Đưa phần đất mặt tơi xốp trộn với phân bón lót xuống đáy hố cùng với thảm mục và phần đất mặt xung quanh hố, đất dưới đáy hố lên phía trên, lấp đất gần ngang miệng hố. - Bón lót phân NPK (tỷ lệ 5: 10: 3 hoặc có tỷ lệ tương đương) hoặc phân vi sinh: + Khối lượng: từ 0,2 đến 0,3 kg/hố phân NPK hoặc từ 0,3 đến 0,5 kg phân vi sinh/hố . + Cách bón: Kết hợp với lúc lấp hố, phân được trộn đều với phần đất ở 1/3 phía dưới hố trồng. + Thời điểm bón lót và lấp hố: trước khi trồng rừng từ 05 đến 10 ngày. - Đối với những diện tích đất trồng rừng có Mối gây hại, cần thực hiện biện pháp: trộn thuốc trừ Mối dạng bột vào hố trồng, làm mồi nhử trừ Mối tận gốc. d) Bốc xếp vận chuyển cây đi trồng - Tưới nước đủ ẩm 01 đêm trước khi bốc xếp cây. Khi bốc xếp, vận chuyển tránh làm vỡ bầu, dập nát, gẫy ngọn. - Phải trồng ngay trong ngày sau khi vận chuyển đến địa điểm trồng. - Bảo quản: Nếu chưa trồng phải xếp ở nơi râm mát và tưới nước đảm bảo độ ẩm, dinh dưỡng cho cây trồng. Bảo vệ cây giống không bị gia súc phá hại. đ) Kỹ thuật trồng - Thời điểm trồng: Trồng cây vào những ngày râm mát, mưa nhỏ hoặc nắng nhẹ và đất trong hố phải đủ ẩm (tránh ngày nắng nóng trên 300C hoặc gió bão). Rải cây giống đến đâu, trồng ngay đến đó và trồng hết trong ngày. Dùng vật dụng như cuốc, xẻng,.. đào giữa hố trồng rộng 20 cm, sâu từ 12 đến 15 cm để trồng cây. - Khi trồng cây phải xé bỏ vỏ bầu, đặt cây thẳng đứng vào giữa hố, lấp đất đầy hố cao hơn cổ rễ từ 01 đến 02 cm, lèn chặt đất xung quanh bầu, tránh làm vỡ bầu; nếu địa hình bằng phẳng, lấp hố đầy hình mâm xôi cho thoát nước; nơi địa hình dốc, lấp hố thấp hơn hoặc bằng miệng hố để giữ ẩm; thu dọn vỏ bầu sau khi trồng, đảm bảo vệ sinh môi trường. 4. Chăm sóc rừng a) Trồng dặm Sau khi trồng một tháng, tiến hành kiểm tra tỷ lệ cây sống và trồng dặm những cây bị chết, đảm bảo tỷ lệ cây sống theo quy định nghiệm thu. Tỷ lệ cây giống trồng dặm bình quân là 10% so với mật độ trồng. b) Chăm sóc rừng trồng Rừng sau khi trồng cần được chăm sóc trong 3 năm đầu. - Năm thứ nhất: Chăm sóc 01 lần với cây trồng vụ Hè thu (trồng rừng từ tháng 6 đến hết tháng 11); Chăm sóc 02 lần với cây trồng vụ Xuân hè (từ tháng 01 đến hết tháng 5), thời điểm chăm sóc lần 01 là sau khi trồng từ 01 đến 02 tháng, lần 02 trước mùa khô (từ tháng 10 đến tháng 12). Trồng dặm những cây chết, phát dọn dây leo, cây bụi và cỏ dại. Xới đất, vun gốc xung quanh hố với đường kính từ 60 đến 80 cm, sâu từ 04 đến 05 cm. Tỉa thân: Tỉa những cây có nhiều thân, chỉ để lại 01 thân, khi tỉa chú ý cắt sát thân cây. - Năm thứ 2, thứ 3: chăm sóc 02 lần. Thời điểm chăm sóc lần 01: từ tháng 2 đến tháng 4; lần 2 từ tháng 9 đến tháng 12. + Phát dọn dây leo, cây bụi và cỏ dại, chặt bỏ chồi và cây tái sinh kết hợp với tỉa cành và tỉa thân (đối với những cây có trên 01 thân). + Xới đất, vun gốc xung quanh hố cách gốc cây từ 40 đến 50 cm, chiều sâu từ 04 đến 05 cm, kết hợp bón thúc 0,2 kg phân NPK /cây. Cách bón: Theo rạch phần dốc phía trên hố, rạch sâu từ 08 đến 10 cm, rộng từ 10 đến 15 cm, dài từ 40 đến 50 cm và cách gốc cây 40 đến 50 cm. Trộn đều phân với đất, lấp đất phủ kín lên trên. + Tỉa cành tươi: Cắt hết các thân phụ và cành quá lớn, nằm ở phía dưới tán cây (những cành đã già, nằm ở dưới 1/3 chiều cao cây), cắt sát với thân cây để cây liền sẹo nhanh hơn. Thời điểm tỉa vào đầu mùa khô. + Tỉa cành khô: Cắt cành đã chết nhưng chưa rơi rụng. + Tỉa thân: Tỉa những cây có nhiều thân, chỉ để lại 1 thân, khi tỉa chú ý cắt sát với thân để lại. 5. Nuôi dưỡng rừng a) Phát dây leo, cây bụi trên toàn bộ diện tích trồng rừng. b) Tỉa thưa Rừng trồng để lấy gỗ lớn cần được tỉa thưa từ 01 đến 02 lần khi rừng trồng có những biểu hiện cạnh tranh không gian dinh dưỡng mạnh, nhiều cây có tán giao nhau (rừng đã khép tán). - Tỉa thưa lần 01 khi rừng bước vào tuổi 04 đến tuổi 05; lần 02 khi rừng bước vào tuổi 07 đến tuổi 08. - Thời điểm tỉa thưa: vào mùa khô (trước hoặc sau mùa sinh trưởng). - Mật độ để lại: Tỉa thưa lần 01, mật độ để lại thích hợp từ 900 đến 1.000 cây/ha; tỉa thưa lần 02, mật độ để lại thích hợp từ 600 đến 700 cây/ha. - Chọn cây bài tỉa: Cây bài tỉa là những cây có chất lượng kém trong lâm phần, bị sâu bệnh hại, bị chèn ép, bị cụt ngọn, không có triển vọng cung cấp gỗ lớn. - Phương pháp tỉa: Bài cây trước khi chặt, phải chặt cây sát gốc, hướng cây đổ không ảnh hưởng tới cây giữ lại. Không chặt nhiều hơn 03 cây liền nhau và đảm bảo cây giữ lại phân bố đều trong rừng. - Vệ sinh rừng sau tỉa thưa: Thu gom thân cây, cành cây to ra khỏi khu rừng; thu dọn cành cây nhỏ băm thành từng đoạn và dải theo băng. 6. Bảo vệ rừng - Rừng trồng cần được kiểm tra, bảo vệ thường xuyên, kịp thời ngăn chặn gia súc phá hoại. - Chú ý phòng chống dế, chống mối ở giai đoạn cây còn nhỏ (dưới 02 năm tuổi). - Thường xuyên theo dõi tình hình sâu bệnh: Khi sâu bệnh xuất hiện phải phòng, trừ theo tiêu chuẩn và hướng dẫn kỹ thuật phòng trừ sâu bệnh. - Phòng chống cháy rừng: Phát dọn thực bì trước mùa khô, phát dọn đường ranh giới lô, khoảnh, đường băng cản lửa. Xây dựng chòi canh lửa theo quy định bảo vệ rừng. 7. Chu kỳ kinh doanh Rừng trồng thâm canh keo lai cung cấp gỗ lớn có chu kỳ kinh doanh từ 10 -15 năm.