Theo Đông y, lan gấm vị ngọt, tính mát, tác dụng bổ âm nhuận phế, làm tăng cường sức khỏe, làm khí huyết lưu thông, làm mát phổi, mát máu, an thần. Cây thuốc có tính kháng khuẩn, chữa các bệnh viêm phế quản, viêm gan mạn tính, chữa các chứng bệnh như ho khạc ra máu, thần kinh suy nhược, gây mất ngủ, kém ăn, trị lao phổi, tiêu hóa kém, chán ăn, phổi kết hạch. Ngoài ra còn chữa tăng huyết áp, suy thận, di tinh, đau lưng, phong thấp, tiêu đờm, giải độc, giải nhiệt... Sau đây xin giới thiệu đến bạn đọc quy trình nhân giống lan gấm bằng nuôi cấy mô.
1. Chuẩn bị mẫu
Mẫu Lan gấm dùng để làm mẫu được thu từ Bình Phước. Chọn những mẫu không bị sâu bệnh, mẫu không quá già hoặc quá non.
2. Ảnh hưởng của nồng độ và thời gian khử trùng bằng Javel lên mẫu
- Bước 1: Tiến hành cắt mẫu rửa với nước.
- Bước 2: Rửa mẫu với xà bông, sau đó rửa sạch xà bông với nước;
- Bước 3: Rửa bằng cồn 700 trong 1 phút, sau đó rửa lại với nước cất vô trùng;
- Bước 4: Khử trùng bằng Javel ở các nồng độ 50%, 75%, 100% trong khoảng thời gian 15, 20, 25, 30 phút để khảo sát khả năng khử trùng của Javel ở nồng độ và thời gian nào là tối ưu nhất
- Bước 5: Cắt bỏ những phần bị hoại tử, sau đó cấy vào môi trường dinh dưỡng thích hợp.
3. Khảo sát sự ảnh hưởng của BA (các chất kích thích sinh trưởng), đến sự hình thành cụm chồi (tái sinh mẫu) Lan Gấm
- Bước 1: Chọn những chồi có chiều cao 2 – 3 cm.
- Bước 2: Cắt bỏ bớt phần lá, cấy lần lượt vào từng môi trường bổ sung BA ở các nồng độ khác nhau để khảo sát nồng độ nào là tối ưu nhất
Điều kiện thí nghiệm:
- Điều kiện nuôi cấy: nhiệt độ phòng 23 ± 20C, thời gian chiếu sáng 12 giờ/ngày, cường độ chiếu sáng: 2000 lux phòng thí nghiệm.
- Môi trường nuôi cấy được điều chỉnh pH từ 5,8 – 6,00 và được hấp khử trùng ở 1210C, áp suất 1atm duy trì trong 20 phút.
4. Khảo sát sự ảnh hưởng của NAA (các chất kích thích sinh trưởng) đến sự ra rễ cây Lan Gấm và hình thành cây hoàn chỉnh.
- Bước 1: Chọn những chồi có chiều cao 2 – 3 cm.
- Bước 2: Cắt bỏ bớt phần lá, cấy lần lượt vào từng môi trường bổ sung NAA ở các nồng độ khác nhau để khảo sát nồng độ nào là tối ưu.
Điều kiện thí nghiệm:
- Điều kiện nuôi cấy: nhiệt độ phòng 23 ± 20C, thời gian chiếu sáng 12 giờ/ngày, cường độ chiếu sáng: 2000 lux phòng thí nghiệm.- Môi trường nuôi cấy được điều chỉnh pH từ 5,8 – 6,00 và được hấp khử trùng ở 1210C, áp suất 1atm duy trì trong 20 phút.
5. Kết luận
- Nồng độ và thời gian khử trùng thích hợp cho mẫu Lan gấm là Javel 75% trong thời gian 25 phút;
- Môi trường MS có bổ sung BA nồng độ 2 mg/l đã giúp kích thích đoạn thân của chồi Lan gấm in vitro tái sinh tốt nhất.
- Chồi đơn tách từ cụm chồi Lan gấm in vitro tạo rễ, sinh trưởng và phát triển tốt trên môi trường MS có bổ sung NAA = 0,4 mg/l, 1g/l than hoạt tính.
- Thời gian cấy chuyển thích hợp cho lữu trữ cây Lan gấm trong phòng thí nghiệm là 60 ngày.
- Số lần cấy chuyển thích hợp cho lữu trữ cây Lan gấm trong phòng thí nghiệm là cấy lần thứ 4 và 5.