Hướng dẫn chăm sóc Điều niên vụ 2018-2019

I. CÁC ĐỐI TƯỢNG SÂU, BỆNH HẠI CHÍNH 1. Sâu hại: a. Bọ xít muỗi Có 2 loài bọ xít muỗi gây hại: loài bọ xít muỗi xanh (Helopeltis theivora) phổ biến nhất, còn loài bọ xít muỗi đỏ (Helopeltis antonii) ít phổ biến hơn. Bọ xít muỗi non và trưởng thành đều gây hại các bộ phận non của cây điều như lá non, chồi non, hoa và cả quả, hạt non. Vết chích lúc đầu có màu xám, sau bị thâm đen; quả non bị chích nhiều có thể phát triển dị dạng. Các loại nấm gây bệnh dễ dàng xâm nhập, gây hại qua vết chích, đặc biệt là nấm gây bệnh thán thư. Bọ xít muỗi thường hoạt động mạnh vào buổi sáng (trước 9 giờ) và chiều tối (sau 4 giờ chiều), khi trời nắng nóng thì ẩn nấp dưới tán lá, ngày âm u thì hoạt động cả ngày. Ký chủ: Ngoài cây điều bọ xít muỗi còn hại nặng trên nhiều cây trồng khác như ca cao, sầu riêng, bơ, chè, cà phê chè, mận, ổi, … /uploads/news/2018_11/new-picture_5.png b. Bọ đục chồi (bọ vòi voi) Sâu trưởng thành dùng vòi đục nhiều lỗ liên tiếp nhau vào thân chồi non đẻ trứng. Đục từ 3 - 8 lỗ và đẻ 1 - 2 trứng từ lỗ thứ 2 từ trên xuống. Trứng nở thành sâu non đục lên ngọn làm lá trên ngọn co lại, héo xanh sau chuyển sang màu nâu đen và ngọn bị chết khô c Bọ trĩ Thường phát triển mạnh trong điều kiện khô, giai đoạn ra đọt non, giai đoạn ra bông - đậu trái, gây hại trên lá non, chồi non, bông, trái non. Vết chích có thể tạo điều kiện cho nấm bệnh tấn công. 2. Bệnh hại a. Bệnh thán thư Bệnh do nấm Colletotrichum gloeosporioides gây ra, thường phát sinh trong điều kiện ẩm độ cao, mưa kéo dài và thiếu ánh sáng. Nguồn bệnh phát tán nhờ nước và gió. Bệnh thường xuất hiện khi điều ra lá, có nụ hoa hoặc bắt đầu đậu quả. Bệnh thường gây hại nặng trên chồi non, phát hoa, quả non và hạt làm giảm năng suất và chất lượng hạt điều. Bệnh hại nặng ở các vườn ít được chăm sóc, bón phân không cân đối, cây rậm rạp, ít cắt tỉa. Bọ xít muỗi có thể làm gia tăng mức độ lây nhiễm bệnh thán thư khi chúng chích hút thường tạo ra vết thương giúp bệnh thán thư dễ dàng xâm nhập, gây hại vì vậy khi vườn xuất hiện nhiều bọ xít muỗi thì bệnh thán thư cũng gây hại nặng hơn. /uploads/news/2018_11/new-picture-1_5.png b. Bệnh cháy lá, khô cành - Nguyên nhân là do nấm Pestalotia sp và Botryodiplodia kết hợp gây ra. - Nấm bệnh thường xâm nhập qua vết thương cơ giới, hoặc do côn trùng cắn phá và lây lan qua không khí. Ngoài ra bệnh còn gây hại nặng trên những vườn điều chăm sóc kém, nhiều cỏ dại, bón phân không hợp lý. II. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ TỔNG HỢP SÂU BỆNH HẠI 1. Biện pháp canh tác Không bón quá nhiều phân đạm, tăng phân kali vào thời kì cây điều ra đọt non, chồi hoa và quả non. Làm sạch cỏ dại, tỉa cành tạo tán để vườn điều thông thoáng để hạn chế nơi trú ngụ thường xuyên của sâu bệnh hại. Thu gom cành, lá, hoa, quả bị bệnh đem tiêu hủy để hạn chế lây lan nguồn bệnh. Thăm vườn thường xuyên vào sáng sớm hoặc chiều tối (5-6 giờ) kiểm tra vườn vào thời kỳ cây điều ra đọt non, lá non, ra hoa đậu quả và trên các cây ký chủ phụ để phát hiện và phòng trừ kịp thời. Thu gom lá điều khô và cỏ dại đốt hun khói vào buổi chiều tối để xua đuổi bọ xít muỗi đến gây hại. 2. Biện pháp sinh học Bảo vệ các loài thiên địch có trên vườn như: kiến đen (Dolicoderus thoracicus) hoặc kiến vàng (Oecophylla smaragdina), bọ ngựa và nhện lớn bắt mồi. Kiến vàng là thiên địch hữu hiệu nhất, chúng ăn ấu trùng, trưởng thành của các loài sâu. Sử dụng các chế phẩm nấm ký sinh như: Metarhizum anisopliae, Beauveria bassiana hoặc Paecilomyces sp… phun trừ theo liều lượng theo khuyến cáo trên bao bì sản phẩm. 3. Biện pháp hóa học Sử dụng thuốc BVTV trong danh mục được phép sử dụng do Bộ Nông nghiệp và PTNT ban hành hàng năm để phòng trừ sâu, bệnh khi có nguy cơ gây hại nặng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất, chất lượng và phải theo nguyên tắc “4 đúng”. a. Đối với bọ xít muỗi - Loại thuốc: Sử dụng các thuốc có hoạt chất Citrus oil (MAP Green 6SL,…), Alpha-cypermethrin (Alfathrin 5EC, FM-Tox 25EC, Motox 5EC, …); Chlorpyrifos Ethyl + Cypermethrin (Tungcydan 60EC…); Cypermethrin (Wamtox 100EC, Tungrin 25EC, Sherbush 5EC, 10EC; …); Permethrin (Peran 50EC, Permecide 50EC…); ... Liều lượng và nồng độ theo hướng dẫn ghi trên bao bì. - Thời điểm phun hiệu quả: + Phun thuốc vào sáng sớm hoặc chiều mát, khi cây chuẩn bị ra lá non, hoa; + Những ngày trời âm u bọ xít muỗi hoạt động mạnh có thể phun sớm hơn nhưng nếu điều đang nở hoa không phun trước 9 giờ sáng để hoa điều thụ phấn. + Phun khi bọ xít muỗi tuổi 1-3 hiệu quả cao nhất. - Phương pháp phun: Phun trừ đồng loạt trên diện rộng, phun từ xung quanh vườn vào trong theo hình xoáy trôn ốc và phun ướt đều tán cây. Sử dụng bình phun động cơ thổi gió hoặc tạo sương mù, khói để phun thuốc BVTV có cơ chế tác động tiếp xúc hoặc xông hơi. Phun trừ bọ xít muỗi (trưởng thành và ấu trùng) cư trú trong các bụi rậm, tán cây rậm rạp ven vườn điều. b. Đối với bệnh thán thư - Loại thuốc: Sử dụng các thuốc BVTV trong danh mục được phép sử dụng có hoạt chất Citrus oil (MAP Green 6SL,…), Copper Hydroxide (DuPontTM Kocide 46.1 WG,..), Cuprous Oxide (Norshield 86.2WG,…), Copper Oxychloride + Kasugamycin (New Kasuran 16.6WP,…), Hexaconazole (Tungvil 5SC, 10SC, …). Liều lượng và nồng độ theo hướng dẫn ghi trên bao bì. - Thời điểm phun: Vào giai đoạn cây điều ra chồi non, nụ hoa, quả non nếu gặp điều kiện ẩm độ cao, sương mù nhiều cần phun thuốc BVTV để phòng trừ bệnh. Không phun trước 9 giờ sáng để hoa điều thụ phấn. - Phương pháp phun: Phun ướt đều tán cây; nếu ẩm độ không khí cao và kéo dài - Phòng trừ tốt các loại côn trùng gây vết thương cơ giới như bọ xít muỗi, bọ đục nõn, nhằm hạn chế nấm bệnh xâm nhập và gây hại. c. Bệnh khô cành cháy lá - Tiến hành phun phòng thuốc BVTV để rửa vườn khi thu hoạch xong và trước khi điều ra hoa bằng các thuốc gốc đồng như: Norshield 86.2WG, Kocide 53.8DF, Champion 77WP, … để hạn chế nấm bệnh. - Khi phát hiện bệnh với tỷ lệ gây hại thấp, sử dụng các gốc thuốc: Hexaconazole, Azoxystrobin + Difenoconazle,… Một số tên thương phẩm như: Keviar 325SC, Casuvil 500SC, Azotop 400SC, nếu áp lực bệnh cao nên phun 2 đến 3 lần cách nhau 7 đến 10 ngày. d. Bọ đục chồi Khi phát hiện chồi non bị héo cần cắt bỏ hay đi đốt, có thể phun thuốc vào thời điểm ra đọt non hay vào thời điểm mật độ trưởng thành nhiều (tháng 1, tháng 5, tháng 9) bằng các gốc thuốc: Chlorpyrifos Ethyl, Cypermethrin… Một số tên thương mại như: Maxfos 50EC, Tungcydan 60EC, Daiethylfos 60EC… e. Bọ trĩ Sử dụng các loại thuốc: Permecide 50EC, Vifast 5EC , Cyperan 5EC, Sherbush 5EC, Trebon 10EC…